تحلیل و بررسی دیدگاه های جامعه شناسی در کشف المحجوب از (دیدگاه کنش اجتماعی)

اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و گفتار محبت آمیز خود توام با تساهل و مردمداری و با تکیه بر علم و آگاهی خویش و با صبر و بردباری تاثیر شگرف بر مردمان آن عصر داشته و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود بدور از هر گونه خصومت و خشونتی، با مردم جامعه رفتار کرده و ضد ارزشهای بسیاری را به ارزش مبدل کرده است. هجویری با طی مسافت های زیاد و سفرهای طولانی به سرزمین های اسلامی از محضر عارفان و صوفیان بزرگی بهره برده و با توجه به اهمیت تصوف و عرفان به عنوان یکی از نهادهای مذهبی جامعه، تاثیر شگرفی بر مردم به ویژه در جو حاکم آن عصر داشته است. این پژوهش کوشیده است تا با بهره گیری از روش اسنادی و بر اساس تحلیل گفتمان و محتوایی به تبیین رابطه علّی بین متن کتاب کشف المحجوب و سیاست، اجتماع، دین و ... پرداخته و با توجه به محتوای کتاب کشف المحجوب که بازتاب دهنده اوضاع سیاسی و اجتماعی جامعه اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری است، آن را بر اساس دیدگاه کنش اجتماعی جامعه شناختی بر مبنای ساختار اجتماع، فرهنگ، شخصیت هجویری مورد تحلیل و بررسی قرار دهد.